Her gün tecavüz edildiğimizi söylesem ne dersiniz?
Kulağa tuhaf geldiğinin farkındayım. Yadırgamayın! Kullanıcıların aynı içeriği sürekli görmeye maruz kalmasını zaman tecavüzü olarak adlandırabiliriz. Ya da ürünlerden fiyat bilgisini gizleyerek sizlerin telefon numarasına ulaşmaya çalışmak, özel mesaj almaya çalışmak kimlik avcılığı değil midir? Markette bir sakızın bile rafının altında o ürünün fiyat değeri yazılıdır. On binlerce veya yüz binlerce euro değerinde ürünlerin sergilendiği bu Facebook gruplarında ürünlerin fiyatının gizlenmesi hayra alamet değildir. Göz göre dolandırılmaya ne dersiniz? Belki bu tarz kişileri engellemek ve gözünüzden uzaklaştırmak kısmen bir çözüm. Ama size şunu diyebilirim ki sayıları çok çok fazla. Engelleyeceğiniz satıcılar yine sizin zamanınızı alacak. Sosyal medya platformlarında her gün aynı paylaşımları görmekten sıkılmadınız mı? Sizce zamanınız, kararlarınız, paranız bu kadar değersiz mi? Eğer bunlar sorun olmasaydı birbirinin taklidi olan binlerce grup açılmazdı. Her grupta neredeyse aynı kişiler ve aynı içerikler… Aynı ilan, her yeni bir günde tekrar paylaşılır. Hatta bazen aynı gün içerisinde aynı reklam 4-5 kez tekrar eder. Yüzlerce farklı gruplara üye olmak işe yaramıyor. Doğal olarak yine aynı ilanlar, yine aynı insanlar.. Bu durum, birçok kullanıcı için can sıkıcı olabilir. Bu hep böyle devam mı edecek, hiçbir çözüm yok mu?
Sorunlar elbette bu kadar değil. Diğer bir sorun ise Facebook grup yöneticilerinin ne kadar dürüst olup olmadığı ile ilgili. Örneğin aynı düzende yazılmış iki ilan düşünün. Yönetici ilanlardan birini yayınlıyor ama öteki ilanı geri çeviriyor. Veya polemik olmasın diye ilanı yayınlamıyor, geri çevirmiyor. İlanı askıda bırakıyor ve görmemiş gibi davranıyor. Bazı ilanlarınıızın 1,5 yıl sonra onaylandığını görmek utanç verici değil mi? Elbette bu konunun arka planında kıskançlık yatmaktadır. X kişisinin ilanı belki daha ucuz ve daha lüks iken, grup adminin ilanları pahalı olabilir. Sizin ilan yayınlanırsa onun ilanları rağbet görmeyecek. Bunu bildiği için sizin ilanları yayınlamazlar. Özetle otorite yoktur. Orman kanunu vardır. Bu böyle devam etmemeli.
Maalesef hala bitmedi. Yukarıda fiyatı hiç yazılmamış olan ilanların zararını anlatmıştık. Şimdiki senaryoda ise satıcı fiyat yazmış nihayet. Ama…. Aynı ürünü satan çok sayıda farklı satıcı olmasından dolayı ürünün fiyatı gerçek dışı. Gerçek değeri 100 TL olan bir ürün varsayalım. Aynı ürün, aynı resim, her şey aynı olduğu halde başka bir ilan görüyorsunuz. 105 TL. Başka bir grupta ise bu ürün 120 TL. Başka bir satıcı ise 130 TL yazmış. Bu durum başka bir grupta veya belki de aynı grupta fark edilebilir. Satıcı isimleri farklı şekilde 100 TL değerindeki o ürün 140-150 TL’ye satılıyor. Aradaki bu gizemli ve belirsiz fiyat farkı elbette ürünün gerçek satıcısına gitmiyor. Bu saçmalık devam edip gider. Burada anlatmak istediğim şey şu: Bu karmaşa içinde acaba en gerçek fiyatlı ürün hangisidir?
Başka bir sorun ise Facebook Grup Yöneticilerinin her grupta farklı kurallara sahip olmasıdır. Bir yönetici fiyat yazmanın mecbur olduğunu söyler. Diğer grupta ise fiyat yazmamak daha mantıklı denir. Veya meşhur bir firma görüntü kirliliği, zaman ve enerji israfı olmasın diye ürünlerini yeniden paylaşır. Bu mantıklı bir taktik olmasına rağmen bazı grup yöneticileri eski ilanınızı yeniden paylaş özelliğini kullandığınız için sizi engeller. Sizin o ilan yazısını ve resimlerini en baştan yazmanızı isterler. Saçmalık! Yöneticilerin akli dengesinin insiyatifi ile iş yapmak zorunda olmak üzücü!
Dil seçenekleri problemine de değinelim. İki suçlu bulunmakta. Birisi direkt Facebook’un kendisi. Facebook’ta dil çevirisindeki anormallikleri zaten birçoğunuz fark etmiştir. Her geçen gün dil çevirisini iyileştirmeye çalışıyorlar ancak hala beklenen performansta olmadığını biliyoruz. Diğer dil sorunu ise Facebook grup yöneticilerinin keyfî istekleri.. Bir grupta Türkçe yazmak suçtur. Diğer grupta diğer dillerde yazmak suçtur. Mesela İngilizce dili çoğu ülkede bilinen dil olduğu için onu tercih etseniz bile bazı gruplarda İngilizce dili kabul edilmez. Sadece kendi dillerinde ilan yazılır. Farklı dilde yazan herkesin ya ilanı silinir ya da grup yöneticileri o kişiyi engeller.
Başka bir sorun ise şudur: Örneğin siz bir gerçek alıcısınız ve aradığınız şey bir bisiklet olsun. Girdiğiniz Facebook gruplarında ilk bisiklet satış ilanını görmeniz için sayfayı belki 30 kez aşağı kaydırmanız gerekecek. Şanslı iseniz ürünü buldunuz ama neden 1 ürün görüp karar vermek zorundasınız? Bu yüzden 100 kez daha ekranı kaydırmak ve belki başka alternatif bisiklet ilanı görmek isteyeceksiniz. Önünüze hiç işinize yaramayacak ve ilginiz olmayan birçok ilan gelecek. Araba, ev, çorap, bebek arabası, arsa, dolandırıcı bilgilendirmesi, günaydın yazan kocaman resimler, flörtleşmeye meyilli mesajlar ve resimler, araba lastikleri, bilgisayar parçaları… Şunu diyebilirsiniz. Belki arama yerine “bisiklet” kelimesi yazsam doğruca ulaşırım. Maalesef bu da işe yaramıyor. Çünkü alt sorun oluşacak. Örneğin ilanı yazan kişi belki bisiklet kelimesini kullanmadı. Belki sadece “21 viteslidir. Mükemmel kondisyonda ve fiyatı 10.000 TL” yazmış olabilir. Bu metinde gördüğünüz gibi bisiklet kelimesi hiç geçmiyor. Fiyatı sizin istediğiniz bir fiyat belki görmüş olsanız kesinlikle alacağınız ürün Facebook’un derin bilgi çöp yığını içinde duruyor. Ne siz ürüne ulaşabiliyorsunuz. Ne de satıcı ürününü doğru kişiye ulaştırabiliyor. Ne aşk ama. Bir türlü kavuşmak mümkün değil.
Sorunların miktarını arttırmak inanın ki zor değil. Daha sayılabilecek başka sorunlar da söylenebilir. Yazıyı buraya kadar okuyanlar, bu sorunu çok sıradan sayıp abarttığımı da düşünenler de olabilir. Ama inanın bu çok büyük bir sorun. Hatta bu Facebook için bile bir sorun. Örneğin bir ev satışı gerçekleşene kadar bazen 6 ay geçiyor bazen 1 yıl. O 1 yıl süre içerisinde o evin resmi hemen hemen her gün Facebook’a en baştan yükleniyor. Buna gerek var mı? Yani paylaşan kişi için emek ve zaman kaybı. Facebook için 1 yıllık aynı resmin 365 adet kopyası oluşmakta ve Facebook Sunucu disklerini boşuna doldurmaktayız. Bu kısmı çok umursamadığınızı biliyorum ama yine de kendinizin 365 gün boyunca 365 kez aynı şeyi yüklemesi saçma değil mi. Resimler değişmiyor. Dün eklediğiniz resmi bugün sıfırdan Facebook’a yüklemek zaman kaybı, disk kaybı olduğu gibi artık alıcı ve satıcılara da göz yorgunluğu veriyor. Hatta bazen satıcı kendi ilanlarını bile unutuyor. A grupta konuştuğu müşteriye ürün fiyatı 500 TL diyor. B grupta aynı müşteriye 600 TL diyor. Satıcı aynı, alıcı aynı, ürün aynı. Ama iki farklı paylaşım olduğu için hangi grupta ne dediğini de hatırlamıyorlar.
2025 yılına çok az bir süre kaldı ve biz teknolojiyi bile taş devri dönemi tarzında yanlış kullanıyoruz. Çözüm varken, kimse çözümü düşünmeyip sorunlu yaşamaya devam ediyor. Yine düşünün: Sizce zamanınız, kararlarınız, paranız bu kadar değersiz mi? Birileri bunu değiştirebilir mi?
Devam edecek!
Bölüm 1/2 okuduğunuz için teşekkür ederim. Haklı gördüğünüz veya aynı fikirde olmadığınız düşüncelerinizi lütfen yorumlarda belirtin.